Spoor besparen | Gemeenterekening 2024

Spoor besparen

Alle energie die we kunnen besparen hoeven we niet op te wekken. Grote besparingen zijn mogelijk in woningen en bij bedrijven en kantoren. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld met het eigen maatschappelijk vastgoed. Besparingen zijn goed voor een derde deel van ons einddoel. Dit spoor valt uiteen in wonen (nieuwbouw, huursector, particuliere woningen), bedrijven en maatschappelijk vastgoed.

Relevante ontwikkelingen

Wonen
Lokale Aanpak Isolatie
Eén van de actielijnen van het Nationaal Isolatie Programma (NIP) is de Lokale Aanpak Isolatie om koopwoningen met een slecht energielabel te isoleren. In 2024 hebben we een aanvraag ingediend en op 26 november 2024 beschikt gekregen voor Lokale Aanpak Isolatie tranche 2. De gemeente Groningen heeft een bedrag ontvangen van € 6.292.412 waarmee circa 2.370 woningen met een laag energielabel (D, E, F of G) en een WOZ-waarde van maximaal € 338.000,- een bijdrage kunnen ontvangen voor de isolatie. De middelen van de Lokale Aanpak Isolatie zullen samen met de beschikbare middelen van Nij Begun - Maatregel 29 worden meegenomen in onze isolatie-aanpak.

Energiearmoede
Als gevolg van de stijgende woonlasten en energieprijzen wordt de energierekening voor een steeds groter wordende groep moeilijker te betalen. In Groningen had in 2023 5,7% een laag inkomen met óf hoge energierekening óf een woning met een lage energetische kwaliteit. Naast de eigen inzet met het Fonds Energietransitie heeft de gemeente Groningen ook middelen ontvangen vanuit het Rijk voor de aanpak van energiearmoede. In maart 2023 heeft het kabinet extra budget beschikbaar gesteld voor de lokale isolatieaanpak van gemeenten en voor de opschaling van energiefixers, waardoor het totale budget steeg van € 7,1 mln. naar € 12,1 mln. De looptijd van het programma is nogmaals verlengd tot einde 2027. Voor de besteding van deze extra gelden sluiten we aan bij onze huidige aanpak.

In 2024 is € 3 mln. besteed aan meerdere grote projecten en campagnes. Dit is onder andere uitgegeven aan een succesvolle witgoedactie in samenwerking met de Stadjerspas, waarbij leden van de Stadjerspas hun oude witgoed konden inruilen voor een energiezuiniger apparaat ter waarde van €500,-.

Vanuit Paddepoel is een bewonersinitiatief opgezet genaamd de FixBrigade. De FixBrigade heeft, na een pilot in het voorjaar van 2024, een tweejarige subsidie ontvangen vanuit energiearmoede en de gebiedsteams om deze werkzaamheden voort te zetten en in totaal nog 1.000 woningen te doen in 2025 en 2026. Hierbij maakt de FixBrigade een combinatie tussen zowel het verlagen van de energierekening als het opleiden van jongeren met een entree-opleiding in de techniek in een werk-leer traject.

Verder zijn in 2024 voorbereidingen getroffen voor twee nieuwe projecten die uitvoering vinden in 2025. Voor het project ‘specifieke adressen’ is een projectplan opgesteld om 25 oude, slecht onderhouden woningen van mensen met een laag inkomen te verduurzamen. Uitvoering hiervan start in 2025. Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen voor het uitvoeren van waterzijdig inregelingen van CV-systemen (CV-dokters) als een aanvulling op onze diensten vanuit Duurzaam Groningen. Ook lopen er gesprekken om ook in samenwerking met woningcorporaties waterzijdig inregelen te gaan aanbieden aan de huurders.

Nij Begun
Ter voorbereiding op de uitvoering van maatregel 29 van Nij Begun is de gemeente Groningen bezig een uitvoeringsprogramma op te stellen, waarbij zoveel mogelijk wordt aangesloten bij de wijkaanpak en de aanpak voor diverse doelgroepen in de gemeente. De gemeente Groningen ontvangt middels een specifieke uitkering ‘ ontzorgingsprogramma isolatie en ventilatie woningen van de gemeenten in de provincie Groningen' de komende 10 jaar een jaarlijks bedrag van €774.996,00. Deze middelen worden ingezet voor het vergroten van capaciteit binnen de gemeente.

Bedrijven (Groningen Werkt Slim)
Groningen Werkt Slim (GWS) is sinds 2019 hét energieloket voor bedrijven. De adviseurs helpen de ondernemers met het verduurzamen van hun bedrijven. In 2024 is doorgegaan met het verstrekken van kosteloze, onafhankelijke maar ook praktische adviesrapporten. Veel acquisitie moest gepleegd worden om de ondernemers te bereiken. Daarom is communicatie een wezenlijk onderdeel van GWS. Hier werd vooral ingezet via kanalen als de bedrijven verenigingen, eigen website, sociale media en andere (betaalde) media en events. Om nog meer en beter de ondernemers te helpen is eind dit jaar besloten om vanaf volgend jaar te focussen op energiereductie bij de bedrijven.

Bedrijven (toezicht en handhaving)
De toezichthouders gebruiken hun wettelijke bevoegdheid om het gesprek met bedrijven aan te gaan. Bedrijven worden effectief gestimuleerd worden om energiebesparende maatregelen te nemen. Daarbij beperken we ons niet alleen tot de verplichte maatregelen, maar richten we ons ook op het adviseren en enthousiasmeren van een toekomstbestendige bedrijfsvoering. In 2024 zijn 334 toezichtbezoeken uitgevoerd. Gemiddeld besparen bedrijven 11% energie naar aanleiding van de energiebesparende maatregelen.

Verduurzamen Maatschappelijk vastgoed
De verduurzaming van het maatschappelijk vastgoed is een omvangrijke langjarige opgave. Hiervoor is begin 2022 de routekaart ‘Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed’ vastgesteld. In de routekaart staat dat we starten met een pilot om vier panden integraal te verduurzamen conform vastgestelde ambitie “Paris Proof”. Met de opgedane ervaring uit deze pilots, de nieuwe informatie vanuit de deelprojecten van het jaarplan en de meeste recente ontwikkelingen rondom wet- en regelgeving wordt de routekaart herijkt.

Om niet stil te staan en te wachten op de integrale aanpak, is begin 2023 het jaarplan verduurzaming maatschappelijk vastgoed vastgesteld. In dit jaarplan gaan we aan de slag met de zogenoemde ‘no regret’ maatregelen. Dit zijn maatregelen die zich binnen 5-10 jaar terugverdienen en altijd een goed idee zijn om uit te voeren. Hiervoor maken we onder andere een analyse van de potentie van zonnepanelen op de daken van al onze gebouwen. De realisatie van de no-regret-maatregelen is een meerjarenproject, waarbij we als eerste de huurders en gebruikers van gemeentelijke panden, die buiten de oorspronkelijke Gresco-systematiek vielen, de kans geven gezamenlijk met ons verduurzamingsmaatregelen uit te voeren. Dit zijn de zogenoemde split incentive panden, zoals buurthuizen, cultuurpanden en enkele sportaccommodaties.

Resultaten en activiteiten

Wat wilden we bereiken (resultaten)	Wat hebben we daarvoor gedaan (activiteiten)
Wonen
Woningeigenaren en huurders stimuleren om aan de slag te gaan met het isoleren van de woning; Voorkomen van energiearmoede door inwoners te adviseren over het energiezuiniger maken van de woning. Indien gewenst inclusief financieel advies en aanbod van het klusteam. Met name in de wijken waar dit het hardste nodig is; De bestaande corporatieve woning voorraad naar basiskwaliteit brengen.	Via de adviseurs van Duurzaam Groningen hebben 822 bewoners een energieadviesgesprek gehad, 242 mensen een energiecoach op bezoek en 170 bewoners hebben energiebesparende maatregelen door een klusser laten uitvoeren; Regionaal Energieloket: 2936 huisbezoeken; Witgoedactie: 2287 inwoners hebben hun oude witgoed ingeruild voor een energiezuiniger apparaat; Bij 23 woningen zijn grote isolatiemaatregel geplaatst, zoals vloer-, bodem-, muur- en/of dakisolatie; Voorbereiding zijn getroffen voor twee nieuwe projecten (specifieke adressen & waterzijdig inregelen) die in 2025 worden uitgevoerd; De bestaande corporatieve woningvoorraad wordt verduurzaamd naar de basiskwaliteit. Circa 48% van de huurwoningen voldoet aan de basiskwaliteit. Uiterlijk in 2028 moeten de woningen met een energielabel E, F en G zijn uit gefaseerd. Dit zijn er nog 7% in de gemeente Groningen.
Bedrijven (Groningen Werkt Slim)
Bedrijven ondersteunen en activeren om energiezuiniger en duurzamer te ondernemen; Verbindingen tussen bedrijven voor innovatieve oplossingen; Uitvoeren van verschillende projecten rondom de thema’s Energie, Mobiliteit, Klimaatadaptatie en Circulaire Economie.	Het aantal GWS-adviseurs (4) is gelijk gebleven. Ze verstrekken kosteloos adviezen, ondersteunen de Mkb’ers en hebben een signalerende functie t.b.v. gebiedsgerichte oplossingen; 187 bedrijven zijn geholpen met laagdrempelige verduurzamingsadviezen. Zoals een warmtescan en concrete isolatie- en energiebesparingsmogelijkheden; Naast de adviezen zijn circa 16 labels Groen Genieten bij horecabedrijven uitgedeeld. Na evaluatie is besloten de uitgifte van het label stop te zetten; Een evaluatie heeft plaatsgevonden om te kijken hoe GWS meer MKB’ers kan bereiken en kan ondersteunen met verduurzaming.
Bedrijven (toezicht)
Alle midden- en groot verbruikers bezoeken als toezichthouder, waarbij we adviseren over verplichte en aanvullende energiebesparende maatregelen en het beoordelen van plannen van aanpak; Toezien op de daadwerkelijke realisatie van de maatregelen en zo nodig handhaven bij het uitblijven van maatregelen.	In 2024 zijn 334 toezichtbezoeken uitgevoerd; Gemiddeld besparen bedrijven 11% energie.
Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed
Verduurzaming van een deel van de gemeentelijke voorraad maatschappelijk vastgoed, conform jaarplan ‘23/’24.	Van ruim 200 panden is een energielabel met maatwerkadvies opgesteld; Er zijn 48 panden onderzocht op de haalbaarheid van zonnepanelen op daken van gemeentelijke panden; De pilot ‘split incentive verduurzaming maatschappelijk vastgoed’ is afgerond, de resultaten zijn gedeeld via een brief aan de raad; De uitvoering van de energiebesparende maatregelen vanuit de Erkende Maatregelen Lijst (EML) van fase 1 is afgerond. Fase 2 is deels in uitvoering en in voorbereiding; In 11 gemeentelijke gebouwen loopt een project waarbij de gebouwbeheerssystemen slimmer worden gemaakt middels artificial intelligence (AI), het doel is om de installaties beter te laten functioneren en om energie te besparen.