Financiën

SPUK Kansrijke Wijk

Het Rijk heeft binnen het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) 12,9 miljoen euro beschikbaar gesteld voor Kansrijke Wijk voor een periode van 2023-2025. Omdat de middelen pas eind 2023 zijn toegekend, is in de begroting 2024 een bedrag van 7,9 miljoen euro (voor 2023 en 2024 samen) beschikbaar gesteld voor een breed scala aan activiteiten. In dit beleidsveld hebben we in 2024 230 duizend euro minder lasten en baten gerealiseerd dan begroot (per saldo neutraal). Het gedeelte van de regeling wat in 2024 niet besteed is zal in 2025 worden ingezet.

Subsidies voorgaande jaren

We realiseren een voordeel door lagere vaststelling van subsidies met betrekking tot het beleidsveld Positief Opgroeien.

Overig

Overige verschillen tellen op tot een voordeel van 382 duizend euro.

SPUK GALA

Het Rijk heeft via SPUK GALA middelen beschikbaar gesteld voor de periode 2023-2026 voor versterking van sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en sociale basis. Voor uitvoering van dit programma was in 2024 3,45 miljoen euro beschikbaar, verdeeld over diverse beleidsvelden. In dit beleidsveld hebben we in 2024 245 duizend euro lagere lasten en baten dan begroot (per saldo neutraal). Het gedeelte van de regeling dat in 2024 niet is besteed wordt terugbetaald aan het Rijk.

SPUK IZA

We ontvangen van het Rijk een SPUK uitkering Integraal Zorg Akkoord (IZA). Deze middelen worden regionaal ingezet. Hierbij is gemeente Groningen mandaatgemeente. Het bedrag dat niet is ingezet in 2024 wordt terugbetaald aan het Rijk.

Inwonersbijdrage GGD

Als gevolg van cao-akkoorden (van 2023 en 2024) is de begroting van de gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid & Zorg verhoogd en is de inwonersbijdrage van de gemeente Groningen gestegen. Hierdoor hebben we een nadeel van 210 duizend euro.

Overig

Overige verschillen tellen op tot een voordeel van 476 duizend euro. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat we voor diverse onderdelen van het programma Opgroeien in een kansrijke omgeving (OKO) en Kansrijke Start incidenteel dekking hebben gevonden bij de SPUK IZA, er een subsidie is ontvangen voor regionale samenwerking die niet opgenomen was in de begroting en door afwikkeling van subsidies voorgaande jaren.

Jeugd

Per saldo is het tekort op het product jeugd 6,1 miljoen euro. Doordat er bij de decembercirculaire 654 duizend euro is ontvangen maar niet is geboekt op programma 3 is het tekort op de jeugdzorgkosten (gemeente breed) 5,5 miljoen euro. Dit heeft de volgende oorzaken.

Zorg in natura (N 5,8 miljoen euro)
Zoals uit meerdere onderzoeken blijkt neemt landelijk gezien de vraag naar jeugdzorg toe en wordt de druk op de zorgketen groter. Dit beeld zien wij in Groningen ook en dit wordt ook bevestigd in het adviesrapport 'Groeipijn ' dat op 30 januari 2025 door de deskundigencommissie Hervormingsagenda Jeugd is uitgebracht. Wij zien de kosten stijgen o.a. door complexere casuïstiek, toename van veiligheidsvraagstukken en door een toename van onderwijs gerelateerde zorg. Het aantal jeugdigen neemt toe en de gemiddelde kosten per jeugdige stijgen met meer dan de prijsindexering. We zien met name de kosten van ambulante zorg, de kosten van de specifieke doelgroepen en de crisiskosten stijgen. Aan de andere kant zien we dat de kosten van verblijf lager uitvallen.

Kosten jeugdbescherming (N 1,3 miljoen euro)
Het nadeel op de kosten van gecertificeerde instellingen (jeugdbescherming) is vooral het gevolg van de landelijke aanpassing van het tarief voor de gecertificeerde instellingen. Voor de tariefaanpassing hebben we van het Rijk compensatie van 0,5 miljoen euro ontvangen, deze compensatie is echter onvoldoende dekkend.

Taakstelling Hervormingsagenda (N 1,4 miljoen euro)
Het Rijk heeft in het kader van de Hervormingsagenda 1,4 miljoen euro uit het gemeentefonds gehaald voor investering- en uitvoeringskosten Hervormingsagenda vanaf de begroting van VWS (o.a. frictiekosten en voorkomen en verkorten residentieel). Gezien de huidige status van acties vanuit de Hervormingsagenda en gezien de ontwikkeling van onze zorgkosten hebben we deze taakstelling in 2024 niet kunnen realiseren.

Meerkosten kleinschalige voorzieningen (N 1,1 miljoen euro)
In het kader van de af- en ombouw JeugdzorgPlus is het tarief voor kleinschalige woonvoorzieningen van Elker in de loop van 2024 aangepast. Dit betekent een nadeel van 1,1 miljoen euro.

Solidaire kosten (N 0,6 miljoen euro)
Ons aandeel in de regionale solidaire kosten is 0,6 miljoen euro hoger met name door hogere kosten van landelijk werkende instellingen en de instandhoudingsvergoeding voor Jeugdbescherming Noord.

Collectieve jeugdhulp (N 0,3 miljoen euro)
Door meer collectieve inzet o.a. op scholen zijn de kosten 0,3 miljoen euro hoger dan bij het opstellen van de begroting was voorzien.

Overige kosten (N 0,2 miljoen euro)
Het nadeel bij de overige kosten komt vooral door kosten die andere gemeenten vanwege het woonplaatsbeginsel bij ons in rekening brengen.

PGB (V 0,3 miljoen euro)
Het aantal cliënten met een persoonsgebonden budget blijft dalen, dit geeft een voordeel van 0,3 miljoen euro.

Oude jaren (V 0,3 miljoen euro)
Afwikkeling van diverse posten uit voorgaande jaren leidt tot een voordeel van 0,3 miljoen euro.

Budget (V 4,7 miljoen euro)
Het budget is naar aanleiding van voortgangsrapportage 2024-II met 3,0 miljoen euro opgehoogd in verband met mogelijke begrotingsonrechtmatigheid. Daarnaast hebben we vanuit de SPUK ’Niet beoogde kosten jeugdzorg vanwege verblijf in gemeente’ over 2022 en 2023 een bedrag aangevraagd en ontvangen van 0,9 miljoen euro. Ook hebben we via de circulaires in 2024 totaal 0,8 miljoen euro ontvangen (waarvan 654 duizend euro bij de decembercirculaire). Dit betreft o.a. landelijk niet ingezette gelden voor de compensatieregeling ‘niet beoogde kosten jeugdzorg vanwege verblijf in gemeente’, niet ingezette gelden door het ministerie van VWS in het kader van de hervormingsagenda en compensatie in verband met de landelijke aanpassing van het tarief voor de gecertificeerde instellingen.

Jeugd - diverse SPUKS

We ontvangen van het rijk diverse specifieke uitkeringen op het gebied van de jeugdhulp. We hebben in 2024 2,2 miljoen euro minder lasten en baten gerealiseerd dan begroot (per saldo neutraal). Dit komt met name doordat de besteding van de SPUKS Vastgoedtransitie residentiële jeugdhulp en Expertise netwerk jeugd lager is dan verwacht. De resterende middelen zullen in 2025 worden ingezet.

Beschermd Wonen

In 2024 bedraagt het resultaat voor de regio (alle Groninger gemeenten) 6,8 miljoen euro positief. Dit komt met name doordat de risicopost van 1,9 miljoen euro voor verwachte kostenstijgingen is vrijgevallen, en doordat de zorgkosten lager zijn dan begroot. Dit geldt voor zowel ZIN als PGB. Daarnaast is de rijksbijdrage gestegen (0,1 miljoen euro), is de extra inzet op beleidscapaciteit 0,1 miljoen lager en zijn de uitvoeringskosten lager. Uiteindelijk bedraagt het resultaat van de gemeente Groningen voor Beschermd Wonen 2,6 miljoen euro.

WMO

De WMO zorgkosten zijn in 2024 met 2,9 miljoen euro verder gestegen naar 50,7 miljoen euro. Toch is er een voordeel van 2,2 miljoen euro t.o.v. de begroting. Op huishoudelijke hulp is er een voordeel van 0,9 miljoen euro met name doordat het aantal klanten huishoudelijke hulp en de indicatieomvang lager waren dan begroot. Verder vielen de kosten hulpmiddelen (1,0 miljoen) mee. Omdat deze beide voordelen bij de eerste voortgangsrapportage bekend waren is de begroting 2025 hier inmiddels op aangepast. Verder was er een voordeel door winst afroming van een GON aanbieder. Ten slotte hebben we hogere baten (0,3 miljoen euro), met name bij de eigen bijdrage WMO 18+ als gevolg van een lichte stijging van het aantal eigen bijdrage plichtige huishoudens.

Intensiveringsmiddelen coalitieakkoord

Vanuit het coalitieakkoord is in 2024 1,4 miljoen euro aan intensiveringsmiddelen beschikbaar gesteld. Hiervan hebben we 459 duizend euro niet kunnen besteden in 2024. Onder meer hebben we voor aanpak mensenhandel 135 duizend euro niet ingezet, omdat de fase van ontwerp en voorbereiding langer duurt dan verwacht. Verder hebben we 120 duizend euro voordeel op de inzet jongerencoaches omdat hiervoor andere middelen beschikbaar waren. Daarnaast hebben we 75 duizend euro van de middelen fijnmazig wijkvervoer niet ingezet omdat hiervoor nog geen aanbieders in beeld waren. Naar verwachting zijn deze er in 2025 wel. Op de overige 5 intensiveringsvraagstukken hebben we in totaal 129 duizend euro voordeel.   

Rijksregelingen en subsidies

In 2024 hebben we in het geheel meer uitvoeringskosten ten laste van rijksregelingen en subsidies kunnen brengen dan verwacht. Door de techniek van de kostenverdeling realiseren we op dit beleidsveld 1,3 miljoen euro voordeel. Dit betreft met name de regelingen GALA en IZA.

Overige

Overige verschillen tellen op tot een voordeel van 467 duizend euro.

Maatschappelijke Opvang

In de Maatschappelijke Opvang worden voorzieningen georganiseerd voor alle inwoners van de provincie Groningen. Dit gebeurt namens alle Groninger gemeenten vanuit het programma Beschermd Wonen & Opvang (BW&O). De structurele kosten voor opvang zijn grotendeels gedekt door de reguliere rijksbijdrage. Daarnaast is 9,9 miljoen euro aan incidentele middelen uit voorgaande jaren beschikbaar gesteld, waarvan 4,7 miljoen is ingezet in 2024. Het resultaat komt daarmee in 2024 uit op 5,2 miljoen euro.

Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV)

We ontvangen van het Rijk een SPUK uitkering voor Landelijke Vreemdelingen Voorziening 2024, dit is voor 2024 en afbouw 2025. We hebben 2,5 miljoen euro minder baten en lasten gerealiseerd (per saldo neutraal) doordat er minder ongedocumenteerden een beroep op opvang en ondersteuning hebben gedaan. Het gedeelte van de regeling dat in 2024 niet is besteed zal in 2025 worden ingezet voor de opvang van ongedocumenteerden.

Vrouwenopvang

Wij ontvangen voor de periode 2022-2025 jaarlijks middelen om het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming in de regio in te voeren en extra ondersteuning te kunnen organiseren voor gezinnen met meervoudige problematiek. Onderdeel hiervan zijn de proeftuinen die in juni zijn gestart. Dit is later dan oorspronkelijk gepland. Hierdoor hebben wij in 2024 een incidenteel voordeel van 1 miljoen euro. Daarnaast is er door uitval van personeel geen inzet geweest op het aandachtsgebied schadelijke praktijken (voordeel 0,2 miljoen euro).

Actieplan huiselijk geweld

Enkele activiteiten uit het gemeentelijke actieplan 'huiselijk geweld kindermishandeling en geweld tegen vrouwen' kenden een langere aanlooptijd en zijn in de loop van 2024 van start gegaan. Hierdoor hebben we 0,5 miljoen euro niet ingezet in 2024.

Rijksregelingen en subsidies

In 2024 hebben we in het geheel meer uitvoeringskosten ten laste van rijksregelingen en subsidies kunnen brengen dan verwacht. Door de techniek van de kostenverdeling realiseren we op dit beleidsveld een voordeel van 313 duizend euro.

Overig

Overige verschillen tellen op tot een voordeel van 376 duizend euro.

Reserve toevoeging

IResultaten op samenwerkingsverbanden zijn reeds toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. In de financiële verordening 2024 heeft de raad het college mandaat gegeven om dit bij de jaarrekening uit te voeren, zonder dat hier een separaat raadsbesluit aan ten grondslag ligt. Hierdoor ontstaat een afwijking bij de reservemutaties. Deze afwijkingen blijven zichtbaar bij de beleidsvelden waar ze zich voordoen en worden daar toegelicht. Het gaat bij dit deelprogramma om de volgende samenwerkingsverbanden: