Relevante ontwikkelingen
Leefkwaliteit
Meer, beter en bereikbaarder groen
Het thema vergroening van buurten en dorpen heeft de afgelopen tijd een prominentere plek op de landelijke agenda gekregen. Een aantal door de Tweede Kamer aangenomen moties over dit onderwerp en de inwerkingtreding van de Europese natuurherstelwet zijn enkele aanleidingen geweest om op landelijk niveau de krachten te bundelen en onderzoeken uit te voeren naar de wijze waarop de vergroeningsopgave een stevigere juridische en financiële basis krijgt bij ontwikkelingen in het stedelijk gebied. Via verschillende "communities of practice" en netwerken dragen wij nu en in de toekomst bij aan de uitwerking van verschillende vraagstukken en zijn de ervaringen van andere overheden te benutten voor de doorontwikkeling van ons eigen beleid.
Duurzaam, gezond en toegankelijk voedsel voor iedereen
In 2024 hebben we een routekaart en uitvoeringsagenda Voedsel- en eiwittransitie gemaakt. In de routekaart stellen we doelen voor 2030 en 2050 voor een gezond en duurzaam voedselsysteem. De doelen zijn een gezonde, duurzame en meer plantaardige voedselproductie, voedselconsumptie en voedselomgeving.
We zien dat de noodzaak toeneemt om zorg te dragen voor gezond, betaalbaar en duurzaam voedsel. In de Kamerbrief 'Weerbaarheid tegen militaire en hybride dreigingen' staat de toegang tot gezond, veilig en voldoende voedsel expliciet benoemd. Daarnaast bedreigt klimaatverandering onze voedselzekerheid. In de routekaart werken we o.a. aan een korte-keten-voorzieningen, akkergronden voor humane productie, voedselhubs en meer ruimte voor voedselproductie in het stedelijk gebied.
In onze (binnen)stad en dorpen staat verblijfskwaliteit voorop
We werken aan het herwinnen van de openbare ruimte. We maken onze straten groener, klimaatbestendiger en uitnodigend om te verblijven. Hiervoor presenteerden we het uitvoeringsprogramma Ontwerpleidraad Leefkwaliteit 2025-2027. We constateren dat de druk op de openbare ruimte toeneemt. Mede vanwege de toenemende vraag naar elektriciteit. De laatste tijd werken netbeheerders aan het verzwaren van het elektriciteitsnet en het plaatsen van elektriciteitshuisjes. Om een plek te vinden voor deze (vergunningsvrije) elektriciteitshuisjes, werken we samen met de netbeheerder aan een handreiking. Deze handreiking is gebaseerd op de uitgangspunten van de Ontwerpleidraad. Zo zoeken we gezamenlijk naar een oplossing om de huisjes snel te plaatsen met aandacht voor de ruimtelijke kwaliteit van onze stad en dorpen.
Beheer en onderhoud
In 2024 hebben we gewerkt aan de nieuwe beheerstrategie. Na het doorlopen van een uitgebreid participatietraject, hebben we de nota Sturen op waarden in Groningen (SWING) opgesteld. Conform onze nieuwe beheerstrategie zetten we meer in op het bijdragen aan 9 verschillende waarden in de openbare ruimte. We leggen daarbij de focus op biodiversiteit, klimaatadaptatie en uitstraling. De eerste stappen in deze ontwikkeling zetten we reeds in 2025 en 2026.
Afval en grondstoffen
Burgerberaad
Begin 2024 benadrukte de gemeenteraad het belang van het betrekken van de inwoners van onze gemeente bij het nieuwe afvalbeleid, door middel van een burgerberaad. Het huidige beleid loopt tot 2026. Naar aanleiding hiervan hebben we een startnotitie opgesteld waarin we beschreven hoe we een burgerberaad over het thema afvalbeleid kunnen organiseren. Na instemming van de gemeenteraad om dit te realiseren, zijn we gestart met de voorbereidingen. We hebben een brede communicatiecampagne opgezet om zo veel mogelijk inwoners van onze gemeente te bereiken. Van maart 2025 tot begin juli 2025 zullen 120 deelnemers, die een representatieve afspiegeling van onze gemeente vormen, met elkaar in gesprek gaan en adviezen formuleren, over hoe we blijvend in onze gemeente voor minder afval kunnen zorgen. Deze adviezen zullen vervolgens eind 2025 aan de gemeenteraad worden voorgelegd.
Afvalvrijdagen
Sinds september 2024 organiseren we nu, in plaats van de Week van het Afval, iedere tweede vrijdag van de maand een Afvalvrijdag. Op deze manier kunnen we nu niet één, maar twaalf verschillende onderwerpen onder de aandacht brengen bij onze inwoners. Het doel van een Afvalvrijdag is om hen handelingsperspectieven te bieden. Zo hebben we al thema's zoals tweedehands kleding, herbruikbare producten, een Sint/Kerst ruilbeurs en het weerstaan van Black Friday aanbiedingen gehad. Ook in 2025 zal er iedere maand een nieuw thema centraal staan.
Wasbare luiers en herbruikbare menstruatieproducten
In 2024 hebben we onderzocht welke maatregelen effectief zijn in het terugdringen van luierafval. Met zorgprofessionals zoals GGD, UMCG, Martiniziekenhuis, SKSG, kraamzorg Het Groene Kruis en kinderdagverblijven hebben we afgesproken samen te werken om kinderen eerder zindelijk te krijgen en wasbare luiers te stimuleren. Daarnaast gaan we in 2025 duurzame menstruatieproducten via sociale media en de website van Duurzaam Groningen, promoten. Ook starten we een pilot waarbij proefpakketten van duurzame menstruatieproducten besteld kunnen worden via de website.
GFT bij hoogbouw
In juli zijn we begonnen met een proef voor de scheiding van GFT-afval bij hoogbouw. In een aantal wijken van onze gemeente hebben we 35 bovengrondse GFT-containers geplaatst, die geopend kunnen worden met een huisvuilpas. Tijdens deze proef konden inwoners zich aanmelden om GFT apart te scheiden. Het toegangssysteem en de vrijheid voor inwoners om zich aan te melden, hebben ervoor gezorgd dat er geen vervuiling in de gft-container is geweest. In Q2 van 2025 gaan we de proef evalueren en bekijken of deze ook kan worden uitgebreid naar de rest van de gemeente. Naast deze proef hebben we alle inwoners van onze gemeente meerdere malen geïnformeerd dat ze zelf ook een individuele GFT-container kunnen aanvragen. Dit heeft geleid tot 308 extra aanvragen voor GFT-containers.
Circulariteit
In maart hebben we de deuren geopend van de Textielhub, een plek waar onderwijs, overheid en bedrijfsleven samenkomen voor het verduurzamen van de textielindustrie. Zo is er ruimte voor de ontwikkeling aan de hoogwaardige circulaire textielproducten, repair- en upcyclingsservices voor inwoners, gerichte circulaire onderwijsprogramma’s en de mogelijkheden voor start-ups om zich daar te vestigen Een bijzonder aspect van de textielhub is dat we ook een plek bieden voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, zoals vluchtelingen. In 2024 lanceerde de modemerk Obey, erg populair onder jongeren, een nieuwe lijn gemaakt van de spijkerstof dat door ons wordt ingezameld. In 2025 breiden we dit succesvolle concept van de textielhub uit naar een grondstoffenhub voor hout en bouwmaterialen. Het wordt een circulaire broedplaats, die zich richt op het hergebruik van hout en andere bouwmaterialen en een platform biedt voor bedrijven, inwoners, docenten en studenten kunnen samenwerken aan een circulaire keten.
Proef met Gered Gereedschap
In december zijn we gestart met een proef waarbij inwoners hun kapotte gereedschappen kunnen doneren in een speciale bak bij het afvalbrengstation in Vinkhuizen. Deze gereedschappen worden verzameld en naar Gered Gereedschap gestuurd voor reparatie. De gerepareerde gereedschappen worden vervolgens naar Afrika verzonden voor educatieve doeleinden. We hebben via verschillende communicatiekanalen het belang van het doneren van gereedschappen benadrukt om ze een tweede leven te geven en donaties te stimuleren. Vanwege het grote succes van de proef zullen we deze mogelijkheid uitbreiden naar beide afvalbrengstations en vervolgens naar de milieustraten.